Zdravstvena zaštita u Republici Srpskoj ostvaruje se kroz sistem obaveznog zdravstvenog osiguranja u zdravstvenim ustanovama u Republici Srpskoj sa kojima Fond zdravstvenog osiguranja ima zaključen ugovor na teret sredstava obaveznog zdravstvenog osiguranja i koje obuhvata zdravstvenu zaštitu na primarnom, sekundarnom i tercijarnom nivou, a u skladu sa propisima.
Jedan od vidova zdravstvene zaštite, koji je u skladu sa zakonom, obezbjeđen u okviru obaveznog zdravstvenog osiguranja, jeste i zdravstvena zaštita u planiranju porodice, koja između ostalog obuhvata i planiranje trudnoće, trudnoću i stanja koja mogu da izazovu komplikaciju trudnoće kao i dijagnostiku i liječenje neplodnosti, odnosno obezbjeđivanje biomedicinski potpomognute oplodnje.
Obezbjeđivanje biomedicinski potpomognute oplodnje obuhvata uspostavljanje medicinske indikacije, postupak stimulacije (terapija) i postupke u skladu sa propisom kojim se uređuje oblast biomedicinski potpomognute oplodnje.
Prema važećim zakonskim i podzakonskim propisima Republike Srpske liječenje neplodnosti postupcima biomedicinski potpomognute oplodnje podrazumijeva:
- Pravo na finansiranje tri procedure biomedicinski potpomognute oplodnje bračnim ili vanbračnim supružnicima čija zajednica života traje više od dvije godine kada postoji dokazan sterilitet para ili jednog od njih (muškarca ili žene), u zdravstvenoj ustanovi u Republici Srpskoj sa kojom Fond zdravstvenog osiguranja ima zaključen ugovor.
Nakon finansiranja dva neuspjela pokušaja biomedicinski potpomognute oplodnje u Republici Srpskoj, Fond može, u skladu sa podzakonskim propisima, odobriti finansiranje još jednog pokušaja biomedicinski potpomognute oplodnje u zdravstvenoj ustanovi izvan Republike.
U slučajevima kada postoje uslovi iz zakonskih i podzakonskih propisa (npr. za obavljanje procedure potrebno je izvršiti preimplatacioni skrining) Fond može odobriti finansiranje procedure i u zdravstvenoj ustanovi sa kojom nema zaključen ugovor.
Sama procedura finansiranja biomedicinski potpomognute oplodnje vrši se prema godinama žene na sledeći način:
- do navršene 40. godine žene – 100% od cijene procedure,
- od navršene 40. do navršene 42. godine života – 50% od cijene procedure.
Sam postupak podnošenja zahtjeva za odobrenje i finansiranje biomedicinski potpomognute oplodnje predstavlja poseban upravni postupak koji se pokreće pred teritorijalno nadležnom organizacionom jedinicom Fonda zdravstvenog osiguranja, uz dostavu potrebne prateće dokumentacije kojom se dokazuje ispunjenost uslova.
Isti je postupak i u slučaju podnošenja zahtjeva za refundaciju troškova sprovođenja biomedicinski potpomognute oplodnje u u zdravstvenoj ustanovi sa kojom Fond nema zaključen ugovor nakon finansiranja dva neuspjela pokušaja biomedicinski potpomognute oplodnje, kao i slučaju podnošenja zahtjeva za refundaciju u situacijama kada su postojali prethodni uslovi da se procedura obavi u u zdravstvenoj ustanovi sa kojom Fond nema zaključen ugovor.
Nakon podnošenja zahtjeva sa pratećom dokumentacijom, rješenje o zahtjevu donosi rukovodilac filijale Fonda, a na prijedlog Komisije stručno-medicinskih konsultatanata.
Zakon propisuje i poseban slučaj da osigurano lice – žena ima pravo na refundaciju troškova postupka biomedicinski potpomognute oplodnje koju je platila vlastitim sredstvima ili koju je vlastitim sredstvima platio član njene porodice, u slučaju kada je žena poslije navršenih godina do kojih se biomedicinski potpomognuta oplodnja može finansirati prema programu za obezbjeđivanje biomedicinski potpomognute oplodnje (do navršene 42. godine života), nakon trudnoće ostvarene ovim postupkom, rodila dijete.
Zahtjev za refundaciju u ovom slučaju se mora podnijeti u zakonom propisanom roku uz obavezno prilaganje orginalne finansijske dokumentacije.
Program za obezbjeđivanje biomedicinski potpomognute oplodnje, donosi se svake godine, i to do 31. jula tekuće godine za narednu godinu.
Ovdje je bitno napomenuti da pojedine jedinice lokalne samouprave, kao što je to Grad Banja Luka, posebno svojim aktima, dodjeljuju dodatna novčana sredstva za sufinansiranje postupka biomedicinski potpomognute oplodnje, propisujući posebne uslove koje je potrebno ispuniti.
Autor: Nataša Škrbić Banjac, advokat
E-mail: snatasa@afsajic.com
