( „SLUŽBENI GLASNIK REPUBLIKE SRPSKE“, BROJ 107/2024)
Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o visokom obrazovanju izmijenjen je naziv ministarstva nadležnog za predmetnu oblast iz „Ministarstvo za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo“ u „Ministarstvo za naučnotehnološki razvoj i visoko obrazovanje“, a ista promjena važi i za naziv ministra nadležnog ministarstva.
Zatim, uslijedila je promjena člana 40, te ovim zakonom visokoškolska ustanova koja je dobila dozvolu za rad dužna je, bez odlaganja, da podnese Agenciji zahtjev za akreditaciju visokoškolske ustanove i studijskih programa za koje je dobila dozvolu za rad nakon isteka roka od dvije godine od dana upisa u registar visokoškolskih ustanova. Ukoliko visokoškolska ustanova ne podnese zahtjev za akreditaciju u predviđenom roku, briše se iz Registra.
Jedan od načina prestanka rada visokoškolske ustanove predviđen novim zakonom jeste danom konačnosti rješenja kojim se odbija zahtjev za akreditaciju, u skladu sa ovim zakonom i zakonom kojim se uređuje status, nadležnost, organizacija, upravljanje i rukovođenje, finansiranje i rad Agencije.
U slučaju prestanka mandata rektoru prije isteka vremena na koji je biran, mandat prorektora prestaje izborom novog rektora ili imenovanjem vršioca dužnosti rektora.
Što se tiče imenovanja dekana, rektor razmatra prijedlog vijeća članice univerziteta, i ukoliko se ne saglasi sa prijedlogom vijeća članice univerziteta, vijeće članice univerziteta utvrđuje novi prijedlog za imenovanje ili razrješenje dekana, po proceduri utvrđenoj statutom univerziteta. U slučaju prestanka mandata dekanu prije isteka vremena na koji je biran, mandat prodekana prestaje izborom novog dekana ili imenovanjem vršioca dužnosti dekana.
Novitet Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o visokom obrazovanju se tiče osoba sa malignim oboljenjima i invaliditetom. Visokoškolska ustanova dužna je donijeti Program afirmativnih mjera za upis kandidata sa malignim oboljenjima i invaliditetom, te se istim propisuju uslovi za upis, rangiranje, broj mjesta za studiranje na teret budžeta, kao i druga pitanja. Studenti ove kategorije imaju pravo da polažu ispite na način prilagođen njihovim mogućnostima.
Za studente koji obnavljaju završnu godinu studija, visokoškolska ustanova dužna je organizovati ispitne rokove svakog kalendarskog mjeseca izuzev jula i avgusta, sa po jednim ispitnim terminom.
Naredna izmjena se tiče uslova za upis naredne godine studija, prema kome student stiče uslove za upis naredne godine studija, ako je u studentskoj godini u koju je upisan ostvario najmanje 45 ETCS bodova. Student koji nije ostvario uslove za upis naredne godine studija, ima pravo upisa naredne godine sa pravom prenosa 15 ETCS bodova, bez obzira na to koliko je predmeta iskazano brojem bodova koji se prenose ili sa pravom prenosa najviše dva predmeta. U slučaju da student ne ispuni uslove, obnavlja godinu i ima pravo da prati nastavu i polaže ispite iz naredne godine studija do broja ETCS bodova koje je ostvario u prethodnoj godini. Status redovnog studenta prvog ciklusa traje najduže u dvostrukom broju akademskih godina potrebnih za realizaciju studijskog programa. Student završne godine prvog ciklusa koji nije ispunio sve obaveze određene studijskim programom, obnavlja završnu godinu i ima status redovnog studenta. Student završne godine drugog ciklusa koji nije ispunio sve obaveze određene studijskim programom, može obnoviti završnu godinu studija najviše dvaputa u statusu redovnog studenta.
Visokoškolska ustanova, po potrebi, može angažovati i lektora sa drugog univerziteta iz BiH ili inostranstva, koji imaju odgovarajući izbor u zvanje.
Ukoliko nastavnik ili saradnik imaju dijete sa psihofizičkim smetanjama u razvoju, koje nije smješteno u odgovarajuću zdravstvenu ili socijalnu ustanovu, a koji koristi pravo da radi sa polovinom punog radnog vremena, izborni period se na lični zahtjev produžava za polovinu vremena za koje se koristi ovo pravo.
Takođe je došlo do promjene člana 123. stav 8, kojim student koji se finansira iz budžeta Republike Srpske u slučaju ispisa u toku prve godine studija prije ispisa dužan je platiti iznos školarine za tu godinu.
Te posljednja izmjena koja je uslijedila ovim zakonom jeste da ukoliko u toku vršenja inspekcijskog nadzora, nadležna inspekcija utvrdi da je visokoškolska ustanova u radu učinila propuste i nezakonitosti takve prirode da se ne mogu otkloniti uopšte ili se ne mogu otkloniti bez ozbiljne štete po studente i javni interes, uključujući izvođenje studijskog programa bez dozvole i nezakonito izdavanje javnih isprava, rješenjem će zabraniti rad te ustanove i o tome obavijestiti nadležno ministarstvo.
Autor teksta: Milica Gostovic
E-mail: [email protected]
