Dana 28.02.2023. godine na snagu je stupio Zakon o izmjenama i dopunama Zakona turizmu koji je objavljen u Službenom glasniku br. 16/23 od dana 20.02.2023. godine. Podsjećanja radi, osnovni tekst Zakona je usvojen 2017. godine.
U nastavku teksta je pregled najvažnijih usvojenih izmjena i dopuna Zakona o turizmu.
Prvenstveno, usaglašava se sadržaj Strategije razvoja turizma Republike Srpske sa sistemskim propisima u oblasti strateškog planiranja i predviđa osnov Ministarstvu trgovine i turizma za davanje saglasnosti na standarde održivog turizma, pa je u tom smislu propisano da ministar trgovine daje saglasnost rješenjem koje donosi na zahtjev jedinice lokalne samouprave, pravnog lica koje upravlja prostornom cjelinom na području jedinice lokalne samouprave i poslovnog subjekta u oblasti turizma i ugostiteljstva.
Jedan od noviteta koje donosi Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o turizmu RS ogleda se u slučaju kada agencija obezbjeđuje jemstvo u obliku bankarske garancije ili polise osiguranja ugovorene na jednogodišnji period. U tom slučaju, agencija dužna da u roku 15 dana od dana izdavanja ovih dokumenata za naredni jednogodišnji period Ministarstvu trgovine i turizma dostavi produženu bankarsku garanciju, odnosno polisu osiguranja.
Takođe, novim zakonom smanjuju se formalnosti u postupku izdavanja Licence za obavljanje poslova turističke agencije, te uz zahtjev za izdavanje licence više nije neophodno dostavljati dokaz o upisu u registar poslovnih subjekata ili registar preduzetnika, rješenje Poreske uprave o određivanju jedinstvenog identifikacionog broja ili uvjerenje Uprave za indirektno oporezivanje o određivanju PDV broja, niti odluku o osnivanju poslovne jedinice (ukoliko agencija obavlja djelatnost van sjedišta).
Kao jedan od noviteta, uvodi se i vožnja dajak-čamcem kao posebna vrsta turističke usluge koja uključuje sportsko-rekreativnu aktivnost te se preciznije normira polaganje ispita za turističkog vodiča.
Uvodi se i obaveza pružaocu usluga iznajmljivanja putničkih automobila i vozila do 3,5 tone sa vozačem i bez vozača, da vodi evidenciju ugovora o iznajmljivanju vozila u formi i sadržaju koji će biti propisan podzakonskim aktom, a čime će se inspekcijskim organima omogućiti bolji uvid u obim poslovanja rent-a-car agencija. Takođe, povećavana je starosna granica vozila u rent-a-car agencijama s pet na sedam godina. Zadržana je obaveza pružalaca rent-a-car usluga da obezbijede servisiranje i parking prostor za sva motorna vozila, što je takođe promjena u odnosu na Nacrt zakona i rezultat je javne rasprave.
Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o turizmu propisuje se postupak dodjele turističkih vaučera u Republici Srpskoj, čime se obezbjeđuje pravni osnov za dodatni podsticaj turističkoj privredi i građanima Republike Srpske, a koji su u prethodnom periodu realizovani kao mjera Kompenzacionog fonda.
Zadržano je rješenje da korisnik turističkog vaučera može biti građanin Republike Srpske (RS), kao i građanin s prebivalištem u Brčko distriktu BiH, koji posjeduje državljanstvo ovog entiteta. Pitanje da li će vaučer moći koristiti isključivo samo punoljetni građani ili će navedena mogućnost biti predviđena i za maloljetna lica preciziraće se podzakonskim aktom Vlade Republike Srpske.
Regulisan je postupak Javnog poziva za učešće u postupku dodjele vaučera, te je propisano da turističke agencije i ugostitelji treba da ispune opšte uslove, a to su da imaju registrovano sjedište u Republici Srpskoj te da imaju izmirene sve poreske obaveze najkasnije 30 dana prije raspisivanja Javnog poziva, dok se posebni uslovi odnose na broj zaposlenih radnika, obim ostvarene štete u poslovanju ugostitelja i turističke agencije u vidu smanjenja poslovnih prihoda ili drugih mjerljivih indikatora.
Zakonom je propisana obaveza ugostitelja da ugostiteljske usluge pruži lično korisniku vaučera, u ugostiteljskom objektu za koji je vaučer izdat, te da se vaučer ne može prenositi na drugo lice. Ugostitelj, odnosno turistička agencija dužni su da, najkasnije do petnaestog dana u mjesecu za prethodni mjesec, dostave Zahtjev za refundaciju sredstava u kojem je realizovana usluga po osnovu iskorištenih vaučera Ministarstvu trgovine i turizma.
Autor teksta: Milica Crnić
E-mail: [email protected]
